آيين نامه اجرايي نحوه صدور و تمدید پروانه کسب
(موضوع ماده 12 قانون نظام صنفي )
تعاريف
ماده 1- تعاريف:
پروانه کسب: مجوزی است که به منظور شروع و ادامه کسب و کار یا حرفه بصورت دائم (برای مدت پنج سال) و یا موقت (به مدت یک سال) به فرد یا افراد صنفی برای محل مشخص یا وسیله کسب معین صادر میگردد.
مرجع صدور پروانه کسب: اتحادیههای صنفی و یا دستگاههاي موضوع تبصره ذیل بند (م) ماده (30) قانون نظام صنفی.
فروشگاه بزرگ چندمنظوره: فروشگا هی که مجموعهای متنوع از کالاها و خدمات مورد نیاز عموم را در یک مکان مناسب عرضه می نماید.
فروشگاههای بزرگ زنجیرهای: فروشگاه هایی که تحت مدیریت متمرکز و با نام تجاری واحد حداقل در دو فروشگاه به عرضه کالا و خدمات مبادرت میکنند.
مجتمع و کارگاه قالیبافی: مجتمع بزرگ و کارگاه متمرکز یا غیر متمرکز قالیبافی.
فرانشیز: قراردادی است که به موجب آن فرانشیز دهنده، امتیاز بهره برداری از یک سیستم و روش خاص تجاری، تولیدی و یا خدماتی را با نام و علامت تجاری واحد و تحت نظارت مالک نام و علامت تجاری به فرانشیز گیرنده واگذار می نماید.
سامانه اصناف: سامانه الکترونیکی صدور پروانه کسب اصناف (به نشانی:Iranianasnaf.ir ).
مراحل صدور پروانه كسب
ماده 2- مراحل صدور پروانه كسب:
1- متقاضی پروانه كسب ميبايست به سامانه اصناف مراجعه و تقاضای خود را ثبت و نسبت به اخذ کدرهگیری اقدام نماید.
2- مرجع صدور پروانه كسب موظف است حداكثر ظرف مدت پانزده روز از تاریخ دريافت تقاضا، پاسخ متقاضي را مبني بر رد يا قبولي تقاضا به وی ابلاغ كند. عدم اعلام نظر در مدت ياد شده به منزله پذيرش محسوب ميگردد.
3- پس از قبول تقاضا (یا عدم اعلام نظر مرجع صدوردر موعد مقرر) مرجع صدور پروانه كسب مكلف است، استعلامهای مورد نیاز را صادر و دستگاه هاي استعلام شونده نيز موظفند حداكثر ظرف مدت پانزده روز از تاریخ دریافت استعلام، نظر قطعی خود را اعلام دارند.
تبصره - اعلام نظر موافق دستگاههای استعلام شونده بايد بدون ابهام و هرگونه قيد و شرط و نظر مخالف نيز مستند به دلايل قانوني باشد. در غير اين صورت و يا درصورت عدم اعلام نظر در مهلت مقرر، به منزله نظر مثبت تلقی می گردد و پاسخ منفی خارج از موعد مقرر مانع از صدور پروانه کسب نخواهد شد.
4- متقاضي موظف است حداكثر ظرف سه ماه، مدارك مورد نياز برای صدور پروانه کسب را تهیه و از طريق سامانه اصناف ارسال نمايد.
5- مرجع صدور پروانه کسب موظف است پس از دریافت مدارک مورد نیاز و تطبیق با اصل آن، حداكثر ظرف پانزده روز نسبت به صدور پروانه كسب و تسليم آن به متقاضي اقدام كند.
شرايط لازم برای صدور پروانه کسب
ماده3- شرايط لازم برای صدور پروانه کسب:
الف – شرايط عمومي:
1- سند مالكيت عین و منفعت و یا منافع از جمله اجاره نامه، صلح نامه، هبه، قراداد مشارکت، مبایعه نامه و یا قراردادهای موضوع ماده (10) قانون مدنی اعم از رسمی و یا عادی (در روستاها احراز مالكيت طبق عرف محل است).
تبصره- اخذ تعهد از دارندگان اسناد عادی مبنی بر پذیرش مسئولیت حقوقي ناشي از آن الزامي است.
2- گواهی صلاحیت از نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.
تبصره- صرفاً واحدهای صنفی موضوع ماده (2) آیین نامه اماکن عمومی مصوب مورخ 23/3/63 هیات وزیران مشمول گواهی صلاحیت نیروی انتظامی می باشند.
3- گواهي اداره امور مالياتي ذيربط مبني بر تشكيل پرونده يا پرداخت يا ترتيب پرداخت بدهي ماليات قطعي شده(موضوع ماده (186) قانون مالیات های مستقیم).
4- گواهي گذراندن دوره های آموزشي احکام تجارت و کسب و کار در چارچوب دستورالعمل آموزش ( موضوع بند ن ماده (30) قانون نظام صنفی).
5- شناسنامه و کارت ملی برای اتباع ایرانی و گذرنامه و پروانه کار براي اتباع خارجی به همراه شش قطعه عکس پرسنلی.
6- کارت پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت دائم یا پزشکی يا گواهي اشتغال به تحصيل براي آقايان كمتر از پنجاه سال سن.
تبصره: حداقل سن برای دریافت پروانه کسب هجده سال می باشد.
ب – شرايط اختصاصي:
1- کارت معاینه پزشکی و گواهی صلاحیت بهداشتی از مراکز بهداشتي، درماني (برای صنوف مشمول قانون اصلاح ماده(13) قانون مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی).
2- پروانه تخصصي و فني يا ديپلم فني يا مدارك دانشگاهی مرتبط، يا حضور يك نفر واجد شرایط شاغل در واحد صنفي (براي صنوف مشمول تبصره ماده (13) قانون نظام صنفي).
وسائط نقلیه
ماده4- مرجع صدور پروانه كسب موظف است مطابق تبصره هاي (1) و (3) ماده (3) قانون نظام صنفي نسبت به صدور پروانه كسب صرفاً براي دفاتر ارائه خدمات وسائط نقلیه از جمله آژانس تاکسی تلفنی و موسسات اتومبیل کرایه، پیک موتوری، وانت بار، کمپرسی، جرثقیل و لودر ، طبق شرايط اين آييننامه اقدام نماید.
تبصره- آن دسته از صاحبان وسائط نقلیه که قبل از تصویب این آیین نامه نسبت به دریافت پروانه کسب اقدام نموده اند می بایست پس از انقضاء مدت اعتبار پروانه کسب تحت پوشش یکی از دفاتر قرار گیرند.
فروشگاه هاي بزرگ چندمنظوره و زنجيرهاي
ماده 5- شرايط صدور پروانه کسب :
1- شرايط مندرج در ماده (3) اين آيين نامه.
2- داشتن حداقل دو فروشگاه (براي فروشگاه هاي زنجيره اي).
3- پروانه كسب فروشگاههاي زنجيرهاي با ارائه مدارك فوق با نام و علامت تجاري واحد با ذكر آدرس فروشگاه مركزي و شعب آن صادر مي شود.
تبصره 1- وزارت صنعت، معدن و تجارت به منظور حمايت و توسعه سرمايه گذاري صرفاً در صورت درخواست متقاضی ايجاد فروشگاه هاي بزرگ چند منظوره و زنجيره اي، موظف است نسبت به صدور جواز تاسيس در چارچوب دستورالعمل نحوه صدور جواز تاسیس برای فروشگاه های مذکور اقدام نمايد. در غیر این صورت متقاضی می تواند راساً جهت دریافت پروانه کسب به اتحادیه ذی ربط مراجعه کند.
تبصره 2- پروانه کسب فروشگاه های بزرگ چند منظوره و زنجیره ای تا زمان تشکیل اتحادیه کشوری مربوط، توسط اتاق اصناف محل استقرار فروشگاه و یا دفتر مرکزی صادر خواهد شد.
واحدهای صنفی تحت پوشش فرانشیز
ماده 6- شرايط واحدهای صنفی تحت پوشش فرانشیز :
1- داشتن پروانه کسب از اتحادیه ذی ربط.
2-آگهی روزنامه رسمي مبنی بر اجازه بهره برداری از علامت تجاری خارجی(موضوع ماده(50) قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری).
تبصره– فعالیت فروشگاه های تابع قرارداد فرانشیز خارجی مستلزم استعلام از وزارت صنعت، معدن و تجارت(مرکزاصناف و بازرگانان)نیز می باشد.
مجتمع و کارگاه قالی بافی
ماده 7- شرايط صدور پروانه کسب برای مجتمع ویا کارگاه قالی بافی:
- جواز تاسیس از سازمان صنعت، معدن وتجارت ذی ربط.
- شرايط عمومی مندرج در ماده (3) اين آيين نامه به استثناء بند( 2) آن.
ماده 8- اتحادیه ذی ربط موظف است برای بافندگان و حرف مشابه که شرایط اخذ پروانه کسب را ندارند با داشتن گواهی مهارت یا صلاحیت فنی و حرفه ای ویا مدارک دانشگاهی مرتبط کارت شناسایی صادر نماید.
تمديد پروانه كسب
ماده 9- شرايط تمديد پروانه كسب:
1- گواهي اداره امور مالياتي ذي ربط مبني بر پرداخت يا ترتيب پرداخت بدهي ماليات قطعي شده.
2- داشتن كارت معاينه بهداشتي (براي صنوف مشمول).
3- رضايت محضري شرکاء درصورت انقضا یا ابطال رضایت قبلی(براي مشاركت های مدني).
4- گواهي گذراندن دورههاي آموزشي احکام تجارت و کسب و کار.
رسيدگي به شكايات
ماده 10- رسيدگي به شكايات متقاضيان پروانه كسب:
1- متقاضي در صورت اعتراض به رد درخواست صدور پروانه کسب، ميتواند ظرف بيست روز از تاريخ دريافت پاسخ، اعتراض خود را به اتاق اصناف شهرستان تسليم دارد.
2- اتاق اصناف مكلف است ظرف پانزده روز به اعتراض متقاضي رسيدگي و نظر نهايي خود را براي اجرا به اتحاديه اعلام كند.
3- در صورتي كه اتحاديه يا متقاضي به نظر اتاق اصناف شهرستان معترض باشد ميتواند ظرف بيست روز از زمان ابلاغ، اعتراض خود را به كميسيون نظارت منعكس كند.
4-كميسيون نظارت مكلف است ظرف مدت يك ماه نظر خود را اعلام دارد. نظر كميسيون نظارت در اين مورد معتبر و قابل اجرا است، مگر آن كه هيات عالي نظارت نظر كميسيون نظارت را ظرف يك ماه پس از دريافت اعتراض نقض كند.
ساير مقررات
ماده 11- كميسيون نظارت هر شهرستان موظف است ضوابط خاص داخلي اتحادیه صنفی براي صدور پروانه كسب (شامل تعيين رستههاي شغلي براساس كد ISIC، حداقل مساحت، نوع کالا و خدمات قابل عرضه، وسايل و ابزاركار، تجهیزات و تاسیسات ایمنی، بهداشتی و انتظامی رسته شغلی) را با كسب نظر از اتحاديه و اتاق اصناف، تعیین و به اتحاديه ابلاغ نمايد. اما مجاز به وضع هرگونه ضابطه برخلاف قانون و مقررات نظام صنفی نظیر تعیین سن، مدرک تحصیلی، جنسیت، سقف پذیرش و حدود صنفی نمی باشد.
تبصره- ضوابط خاص داخلي اتحاديههاي كشوري براي صدور پروانه كسب توسط دبيرخانه هيات عالي نظارت و با همكاري اتاق اصناف ايران تعیین می گردد.
ماده 12- درصورت فسخ یا انقضاء قرارداد فرانشیز و یا ابطال آن توسط مراجع ذی صلاح، فرد صنفی حق ادامه فعالیت تحت علامت تجاری قبلی را ندارد.
ماده13- پروانه کسب اشخاص حقوقی، به نام شرکت با ذکر نام مدیرعامل و یا یکی از اعضای هیات مدیره (براساس مصوبه هیات مدیره و اساسنامه، آگهی روزنامه رسمی و موضوع فعالیت شرکت) و در مشارکت های مدنی نیز پروانه کسب به نام یکی از شرکاء با رضایت محضری سایر شرکاء صادر می گردد.
تبصره- رسيدگي به اختلافات و دعاوي حقوقي میان مالک و مستاجر و یا شركاء بعد از صدور و تمديد پروانه كسب به عهده مراجع ذي صلاح قضايي ميباشد.
ماده 14- تهیه دستورالعمل چگونگي برگزاري دوره هاي آموزشي احكام تجارت و كسب و كار، با همكاري اتاق اصناف ايران و ساير مراجع ذي ربط بر عهده دبیرخانه هیات عالی نظارت می باشد.
تبصره- افراد با بيش از هفتاد سال سن از گذراندن دوره های آموزشی معافند اما در صورت داشتن مباشر، می بایست وي را براي آموزش معرفي كنند، همچنين فارغالتحصيلان رشتههاي مرتبط دانشگاهي از گذراندن دروس مشابه معاف می باشند.
ماده 15-در صورت فوت صاحب پروانه کسب، حقوق متعارف ناشی از واحد صنفی متعلق به ورثه است. چنانچه ورثه یا نماینده قانونی آنها مایل باشند، میتوانند ظرف مدت دو سال نسبت به اخذ پروانه کسب با ارائه گواهي انحصار وراثت و رضايت محضری وراث، با رعایت مقررات اين آيين نامه اقدام کنند. پس از انقضای مهلت مقرر پروانه متوفی از درجه اعتبار ساقط است.
تبصره1- در صورت محجور بودن مالك يا ورثه، پروانه كسب حسب مورد به نام ولي و يا قيم قانوني محجور صادر مي شود.
تبصره2- در صورتي كه تعدادي از ورثه صغير و تعدادي كبير باشند، صدور پروانه كسب به نام نماينده قانوني (قيم ویا ولی) مستلزم اخذ رضايت محضري وراث كبير و صدور پروانه كسب به نام يكي از وراث كبير نيز منوط به اخذ رضايت محضري از ساير وراث كبير و نماينده قانوني وراث صغير خواهد بود.
ماده 16- در صورت مفقود یا مخدوش شدن پروانه کسب، ارائه نسخه المثنی با درخواست دارنده پروانه کسب و ارائه تعهد مبنی بر پذیرش هرگونه تبعات احتمالی آن بلامانع است.
ماده 17- دبيرخانه هيات عالي نظارت موظف است با همكاري اتاق اصناف ايران نسبت به ارتقاء و توسعه سامانه اصناف به منظور پياده سازي پنجره واحد و تسهيل فرايند صدور پروانه كسب، در اسرع وقت اقدام نمايد. مراجع استعلام شونده نيز مكلفند در چارچوب مقررات همکاری لازم را بهعمل آورند.
تبصره- دبيرخانه هيات عالي نظارت موظف است به منظور يكنواختي انواع پروانه كسب و كارت مباشرت نسبت به تهيه الگو و همچنين فرم هاي لازم براي استعلام و صدور پروانه كسب اقدام نمايد.
ماده18- صدور بیش از یک پروانه کسب برای هر فرد صنفی واجد شرایط منوط به معرفی مباشر است. مرجع صدور پروانه کسب موظف است با اخذ مدارک بند (5)، (6) و (2) شرایط عمومی (در صورت شمول) و در صورت شمول بندهای(1) و(2) شرایط اختصاصی ماده (3) این آیین نامه، برای فرد معرفی شده کارت مباشرت صادر نماید، مدت اعتبار کارت مباشرت مطابق مدت اعتبار پروانه کسب صادره خواهد بود. اما فرد صنفی می تواند در هر موقع که مقتضی بداند نسبت به عزل یا تغییر مباشر خود با ارایه مدارک فوق الذکر اقدام نماید.
ماده19- این آیین نامه در اجرای ماده (12) قانون نظام صنفی مشتمل بر (19) ماده و (14) تبصره در جلسه مورخ 24/10/1394 هیات عالی نظارت تایید و در تاریخ 04/11/1395 به تصویب وزیر صنعت، معدن و تجارت رسید و از تاريخ تصويب آن، آيين نامه قبلي لغو ميگردد.